Çevre Teknolojileri

Şekil 1 Geotekstil torba

Ülkemizde geotekstillerin çoğunlukla şilte hali projelerde kullanılabilmektedir. Ancak geotekstillerin tüp formundaki halleri de aynı kullanım alanlarında şilteler gibi hatta bazen daha iyi performans gösterebilmektedir.

Geotekstil tüpler yüksek mukavemetli örgülerden oluşturulmuş örgülü geotekstil bir malzemedir. Yüksek geçirimliliği sayesinde sıvı malzeme rahatlıkla drene olabilirken, örgü tekniği katı malzemenin tüp içerisinde kalmasını sağlamaktadır.

Geotekstil tüplerin kullanım alanlarını iki ana başlıkta toplayabiliriz. Bunlar:

  1. Susuzlaştırma Uygulamaları
  2. Kıyı Liman Uygulamalarıdır.

Geotekstil Tüpler ile Susuzlaştırma Uygulamaları

Geotekstillerin filtreleme ve drenleme esasına dayanan çalışma prensibi vardır. Basitçe içine doldurulan malzeme yüksek geçirimliliği sayesinde suyun geçişine izin verirken zemin tanelerinin tüp içerisinde kalmasını sağlar.

Geotekstil tüpler ile susuzlaştırma işleminin temel esasları aşağıda gösterilmiştir:

Şekil 5 Susuzlaştırmanın Temel Esasları

Yukarıdaki şemadan da anlaşılacağı gibi susuzlaştırma işlemi oldukça basit bir uygulamadır. mGeotekstil tüpler ile susuzlatırma işlemi üç aşamadan meydana gelmektedir:

1- Dolum Aşaması: Geotekstil tüp içerisine doldurulacak çamur torbanın besleme bacasından tüp tamamen dolacak şekilde doldurulur.

2- Susuzlaştırma Aşaması: Serbest su tüpten hiçbir ek işlem yapmadan drene olur. Tüp içerisinde daha konsantre bir malzeme kalır. Bu aşamada çıkan su hacmi kadar torbada yer açılacaktır, bu durumda tekrar dolum işlemi gerçekleştirilir.

3- Konsalidasyon Aşaması: Tamamen doldurulan torba tanelere tutunan gözenek suyunun drene olabilmesi için konsalidasyona bırakılır. Son olarak torba içindeki malzeme istenilen katı madde miktarına sahip olduğu zaman susuzlaştırma işlemi tamamlanmış olur.

Şekil 6 Geotekstil tüpler ile susuzlaştırma uygulaması - Şekil 7 Arıtma sisteminde geotekstil ile susuzlaştırma uygulaması

Uygulama Alanları

  1. Deniz, dere ve nehir tarama çamurlarının susuzlaştırılmasında
  2. Kâğıt endüstrisinde
  3. Uçucu kül işletmelerinde
  4. Atık su işletmelerinde
  5. Kömür işletmelerinde
  6. Maden arama ve çıkarma işletmelerinde
  7. Tarımsal faaliyet alanlarında

Susuzlaştırmayı Etkileyen Faktörler

  1. Çamurun cinsi
  2. Çamurun yaşı
  3. Susuzlaştırma süresi
  4. Kullanılan kimyasal katkı


Geotekstil Tüpler ile Kıyı Liman Uygulamaları

Şekil 2 Geotekstil tüpler ile viyadük altı destek uygulaması

Geotekstil tüpler ile kıyı liman uygulamalarının dünyada birçok uygulaması bulunmaktadır. Geotekstil tüpler ile kıyı liman uygulamaların tüp içerisine doldurulan malzeme isteğe göre seçilebilmektedir. Kullanılan geotekstilin örgü tekniği ise susuzlaştırma uygulamalarında kullanılan geotekstil örgü tekniğine kıyasla daha sıkı olmaktadır.

Uygulama Alanları

  1. Deniz tabanı setleri
  2. Kıyı ve liman yapıları
  3. Deniz dolguları
  4. Köprü ve viyadük dibi destekleme uygulamaları.

Geotekstil Tüplerin Avantajları

  1. Kullanım ömrünün uzun olması
  2. Proje süresinin kısalığı
  3. Korozyona uğramama
  4. Betonarme yapılara nazaran daha iyi aşınma performansı

Şekil 3 Geotekstil tüpler ile dalga kıran uygulaması - Şekil 4 Geotekstil tüpler ile deniz dibi dalga kıran uygulaması (İzmir)